Είναι ο πιο σημαντικός δρόμος της πόλης μας, από τα αρχαία χρόνια έως και σήμερα, μιας και ένωνε το λιμάνι με την κεντρική πλατεία της πόλης. Οι Ενετοί για το λόγο αυτό διαμόρφωσαν με ομοιομορφία και με μεγαλοπρέπεια τις προσόψεις των δημόσιων κτηρίων και των κατοικιών των αξιωματούχων της πόλης, όπου τα συναντάμε έως και σήμερα. Είχε διάφορες ονομασίες όπως Ρούγα Μαίστρα, Βεζίρ Τσαρσί, Οδός Πλάνης, Οδός Μαρτύρων.
Είναι το κεντρικό κτίριο της πόλης, όπου κατά την Ενετική περίοδο συγκέντρωνε ευγενείς και άρχοντες και περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους συζητώντας διάφορα θέματα, οικονομικά, εμπορικά, πολιτικά, που απασχολούσαν την πόλη. Η Λότζια της Κάντια θεωρείται ένα από τα κομψότερα αρχιτεκτονικά μνημεία, κτίστηκε περίπου το 1628 από το γενικό προβλεπτή Φραγκίσκο Μοροζίνι, ενώ το 1987 πήρε το πρώτο βραβείο EUROPA NOSTRA, ως το πιο καλά αναπαλαιωμένο και συντηρημένο Ευρωπαϊκό μνημείο της χρονιάς. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, στην πλατεία Καλλεργών και σήμερα στεγάζει το Δημαρχείο της πόλης.
Η Eνετική οπλαποθήκη, βρίσκεται μεταξύ της Λότζια και της πλατείας του Αγίου Τίτου. Κτίστηκε από τους Ενετούς, για να συγκεντρώσει, να φυλάξει και να προστατεύσει το μεγαλύτερο μέρος του οπλισμού τους. Από τους Οθωμανούς διατηρήθηκε η ίδια χρήση και παράλληλα χρησιμοποιήθηκε για τη φύλαξη των φόρων που συγκεντρώνονταν από την ετήσια εισφορά του νησιού.
Ο Γεώργιος Ευγενιάδης καταγόταν από το Μυστί της Μικράς Ασίας, έτσι πήρε το παρατσούκλι Μυστίλογλου. Μετά από μια περιπετειώδη ζωή έφτασε στο Ηράκλειο τη δεκαετία του 1950 και έφτιαξε ένα εργοστάσιο για την κατασκευή και επεξεργασία παγού. Ο πάγος εκείνη την εποχή παρασκευαζόταν από χοντρό αλάτι και αμμωνία με ειδική επεξεργασία. Tο εργοστάσιο χτίστηκε πάνω στις μοναδικές κιονοστήρικτες βυζαντινές δεξαμενές της πόλης μας. Το Παγοποιείο, συνεχίζει να λειτουργεί και σήμερα σαν καφε-εστιατόριο.
Το παλάτι ήταν ένα τριώροφο κτίριο μεγάλων διαστάσεων, με πολλά τοξωτά ανοίγματα στο ισόγειο και αποτέλεσε την κατοικία του Κιοπορουλή μετά την άλωση του Χάνδακα. Ο σεισμό του 1856 το κατέστρεψε και έτσι κτίστηκε ξανά, αρκετά μικρότερο και αποτέλεσε την «Πόρτα του Πάσα» (Πασά Καπουσί). Χρησιμοποιούταν ως Διοικητήριο και ως κατοικία αρκετών Πασάδων. Στο κτίριο αυτό στεγάστηκε η παλιά Νομαρχία, η οικονομική Εφορία και τα Δικαστήρια. Στη συνέχεια στεγάστηκε εκεί η Βικελαία Βιβλιοθήκη και το Γυμνάσιο Αρρένων Ηρακλείου. Σήμερα έχει κατεδαφιστεί και στη θέση του διαμορφώθηκε το πάρκο Θεοτοκόπουλου.
Η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη πήρε το όνομα της από το Δημήτριο Βικέλα ο οποίος υπήρξε σημαντικός λόγιος, ποιητής και πεζογράφος. Λίγο πριν πεθάνει επισκέφτηκε το Ηράκλειο και δώρισε τα βιβλία του. Πρώτος χώρος φιλοξενίας της βιβλιοθήκης αποτέλεσαν τα ισόγεια δωμάτια του κτηρίου του παλιού Νομαρχιακού Καταστήματος. Σήμερα το κτίριο δεν σώζεται και στη θέση του βρίσκεται το πάρκο Θεοτοκοπούλου.
H κρήνη κτίστηκε από το Δούκα της Κρήτης Τζιοβάνι Σαγκρέντο, για να ξεδιψούν οι ευγενείς που συγκεντρώνονταν στη Λότζια. Αρχικά βρισκόταν κοντά στον Άγιο Τίτο προς την οπλαποθήκη (Armeria) πίσω από τη Λότζια. Η κρήνη είχε ανάγλυφη παράσταση που απεικόνιζε μια γυναικεία μορφή ανάμεσα σε δυο κίονες, η οποία κρατούσε στο δεξί της χέρι ρόπαλο και στο αριστερό μια ασπίδα. Η κρήνη σήμερα βρίσκετε στο βόρειο εξωτερικό τοίχο της Λότζια, που εντοιχίστηκε εκεί μετά την αναστήλωση της.
Ο Γεώργιος Ανεμογιάννης γεννήθηκε στο Ηράκλειο και ήταν σκηνογράφος, ενδυματολόγος και διακοσμητής. Σπούδασε θέατρο και συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους της Αθήνας, το Εθνικό θέατρο και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Συμμετείχε στο φεστιβάλ Αθηνών στα έργα «Ορφέας» και «Ευρυδίκη» και οργάνωσε στην Κρήτη το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη.
Η εκκλησία βρισκόταν στη σημερινή οδό 25ης Αυγούστου. Χτίστηκε προς τιμήν του Αγίου Ρόκκου ο οποίος ήταν γάλλος ευγενής και ήταν γνωστός για τις φιλανθρωπικές του δραστηριότητες, βοηθώντας τους αρρώστους από πανούκλα στην Ιταλία. Ο ναός κτίστηκε προς τιμή του Αγίου μετά τη λήξη της φοβερής πανούκλας που μάστιζε το Χάνδακα. Με την άλωση του Χάνδακα από τους Τούρκους μετατράπηκε σε λουτρό, ενώ αργότερα έγινε μακαρονοποιείο. Ο ναός καταστράφηκε από φωτιά μετά την απελευθέρωση της Κρήτης. Κατεδαφίστηκε και στη θέση του χτίστηκε το κτίριο της πρώην Ιονικής Τράπεζας.
Έχει το όνομά μιας από τις οικογένειες των δώδεκα αρχοντόπουλων. Ο θρύλος λέει ότι 12 αρχοντόπουλα ήρθαν από το Βυζάντιο για να επαναφέρουν την πίστη στο ντόπιο πληθυσμό μετά την εισβολή των Αράβων, για να καταλάβουν τους επαναστάτες και να υπερασπιστούν τον χριστιανικό πληθυσμό του νησιού.
Ο μινώταυρος, ήταν μυθικό τέρας που κατοικούσε στο Λαβύρινθο, που είχε φτιάξει ο Δαίδαλος κατόπιν εντολής του Βασιλιά Μίνωα. Ο Μίνωας για να τιμωρήσει τους Αθηναίους, όρισε κάθε εννέα χρόνια, επτά νέοι Αθηναίοι και επτά νέες Αθηναίες να στέλνονται στην Κρήτη και να κατασπαράζονται από τον Μινώταυρο. Ο Θησέας, με τη βοήθεια της Αριάδνης και του μίτου που του έδωσε κατάφερε να εξοντώσει τον Μινώταυρο.
Η σημερινή πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου (Πλατεία των Λιονταριών) όπου βρίσκεται η Κρήνη Μοροζίνι ήταν το κεντρικότερο σημείο της Ενετικής πόλης, που ονομαζόταν Piazza delle Biade (Πιάτσα ντέλλε Μπιάντε) ή Πλατεία Δημητριακών και όφειλε την ονομασία της στο κτίριο των κρατικών αποθηκών σιτηρών που υπήρχαν εκεί. Αποτελούσε την σπουδαιότερη πλατεία της πόλης και θεωρείται ότι είχε διαμορφωθεί με πρότυπο τη πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.
Η σημερινή πλατεία Καλλεργών ονομαζόταν Plazza dei Signori, γιατί γύρω από αυτή ήταν τα μέγαρα των διοικητών. Στην πλατεία αυτή βρίσκονταν τα πιο σημαντικά κτίρια όπως το Δούκικο ανάκτορο (Palazzo Ducale), το Palazzo del Capitan Cenerale δηλαδή το μέγαρο του στρατιωτικού διοικητή της Κρήτης όπου σήμερα στην θέση του είναι το πάρκο του Θεοτοκόπουλου και απέναντι ήταν το Palazzo del Capitan Grande δηλαδή το μέγαρο του αντιναυάρχου.
Το Δούκικο Ανάκτορο, με τις ισόγειες στοές του και τους δύο ορόφους του, δέσποζε στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, μπροστά στην σημερινή Πλατεία των Λιονταριών αλλά και στην αμέσως επόμενη, την πλατεία Καλλεργών. Αποτελούσε κατοικία του εκάστοτε Δούκα της Κρήτης και τόπο συναντήσεων της Αυθεντίας, ενώ εκεί γινόταν και οι συνεδριάσεις του δικαστηρίου.
Βρισκόταν πίσω από τα κτίρια της Αρμερίας και της Λότζια δηλαδή στην σημερινή οδό Μιλάτου στη συμβολή της με την όδο Αγίου Τίτου. Καταστράφηκε με το σεισμό και οι Τούρκοι έχτισαν Οθωμανικό Ιεροδιδασκαλείο. Το κτίριο πουλήθηκε και ένα τμήμα του μετατράπηκε σε κλινική. Το υπόλοιπο κτίριο σώζεται σήμερα ερειπωμένο.
Υπήρξε ο Μητροπολιτικός ναός του Χάνδακα από την Β’ Βυζαντινή Περίοδο και έγινε ξανά την περίοδο της Ενετοκρατίας από τους Βενετούς. Μετά την κατάκτηση από τους Τούρκους μετατράπηκε σε Τζαμί αφιερωμένο στο Μεγάλο Βεζίρη. Το 1856 στο μεγάλο σεισμό καταστράφηκε εντελώς και χτίστηκε από την αρχή. Το 1925 έγινε ξανά ορθόδοξη εκκλησία και επέστρεψε από την Βενετία η κάρα του Αγίου Τίτου όπου και φυλάσσετε έως και σήμερα στο Βόρειο Παρεκκλήσι.
Η επαρχία Μεραμβέλλου πήρε το όνομα της από το φρούριο Μιραμπέλλο που κατασκευάστηκε από τους Ενετούς σε λόφο της σημερινής πόλης του Αγίου Νικολαόυ. Διέθετε αποθήκη αλατιού. Το αλάτι το έφερναν από τις γνωστές αλυκές της Ελούντας, το οποίο στη συνέχεια εξάγονταν στην Ευρώπη. Το φρούριο εγκαταλείφθηκε όταν σταμάτησαν οι επαναστάσεις εναντίον των Βενετών. Η επαρχία φημίζεται ακόμη και σήμερα για το λάδι που παράγει.
Το 1902 χτίζεται το Κνωσσός, το πρώτο σύγχρονο ξενοδοχείο της πόλης. Το κτίριο ήταν τριώροφο σε νεοκλασικό ρυθμό με ευρωπαϊκές προδιαγραφές και λειτουργούσε σε αυτό λέσχη επιστημόνων. Το ισόγειο ήταν διαμορφωμένο ως εστιατόριο και καφενείο και στον ημιώροφο λειτουργούσε φιλολογικό αναγνωστήριο που συγκέντρωνε όλο τον διανοούμενο και καλλιτεχνικό κόσμο.
Το 1910 κτίστηκε στο Ηράκλειο το ξενοδοχείο Παλλάς, ένα μεγαλοπρεπές κτήριο πολύ όμορφο αλλά και ξακουστό. Καταστράφηκε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από τις γερμανικές βόμβες. Στη θέση του χτίστηκε το ξενοδοχείο Αστήρ, γνωστό για τους περίφημους αποκριάτικους χορούς που φιλοξενούσε. Σήμερα στο χώρο λειτουργεί γνωστό πολυκατάστημα.
Η Κρητική Ταχυδρομική Υπηρεσία ιδρύθηκε στις 1 Μαρτίου 1900. Η υπηρεσία που εξυπηρετούσε όλο το νησί, εξέδωσε κρητικά γραμματόσημα τα οποία και χρησιμοποιούνταν έως την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα
Ήταν κρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής Αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μακριά από την πατρίδα του. Εκπαιδεύτηκε αρχικά ως αγιογράφος στην Κρήτη (που αποτελούσε τότε τμήμα της Ενετικής επικράτειας) και αργότερα ταξίδεψε στη Βενετία. Στην Ιταλία επηρεάστηκε από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιταλικής τέχνης. Το 1577 εγκαταστάθηκε στην πόλη Τολέδο της Ισπανίας όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του.
To 1912 ο ταλαντούχος αρχιτέκτονας Δημήτρης Κυριακού, εμπνευστής πολλών ιστορικών κτιρίων της πόλης του Ηρακλείου σχεδιάζει το λαμπρό κτίριο επί της 25ης Αυγούστου που θα στεγάσει την Τράπεζα Κρήτης. Το 1941 το κτίριο βομβαρδίζεται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια βόμβα πέφτει στο κέντρο του κτιρίου ισοπεδώνοντάς το σχεδόν ολοκληρωτικά. Τον Απρίλιο του 1989 οι Μινωικές Γραμμές αγοράζουν το κτίριο από την Εθνική Τράπεζα με πρόθεση να το ανακατασκευάσουν. Το Νοέμβριο του 1994 έως και σήμερα στο κτίριο στεγάζονται όλες οι υπηρεσίες των Μινωικών Γραμμών.
—
Return to Top ▲
